Overzicht van geldzaken voor ouders van kinderen tot 18 jaar

Gaat je kind naar een kinderopvang of gastoudergezin? Check dan of je recht hebt op kinderopvangtoeslag. Maak een proefberekening van het bedrag dat je kunt krijgen. Vraag de kinderopvangtoeslag aan binnen 3 maanden nadat je kind naar de opvang gaat.

Enkele weken nadat je de geboorte van je kind hebt aangegeven bij de gemeente krijg je een bericht van de Sociale Verzekeringsbank. Dan pas kun je kinderbijslag aanvragen. De kinderbijslag wordt per kwartaal achteraf uitbetaald. Is je kind bijvoorbeeld in februari geboren? Dan krijg je kinderbijslag vanaf 1 april van dat jaar.

Via het UWV kunnen ondernemers en zzp'ers een ZEZ-uitkering aanvragen. De uitkering is voor de ondernemer die is bevallen van het kind. De uitkering is afhankelijk van het aantal gewerkte uren als ondernemer. De uitkering duurt minimaal 16 weken. Meer informatie.

Als je samenwoont, krijg je niet vanzelf allebei het ouderlijk gezag. Dat moeten jullie aanvragen. Dat kan online of schriftelijk. Download dan dit aanvraagformulier.

Daar heb je recht op als het inkomen en vermogen van jou (en je partner) niet te hoog is. Vaak krijg je automatisch bericht van de Belastingdienst. Maar check het voor de zekerheid zelf. Bekijk de voorwaarden voor het kindgebonden budget. En maak daarna een proefberekening. Vraag het kindgebonden budget aan binnen 9 maanden na afloop van het kalenderjaar waarin het kind geboren is.

Meld je kind binnen 4 maanden na de geboorte aan bij je zorgverzekeraar. Dan is je kind verzekerd tegen ziektekosten. Je kunt kiezen voor jouw verzekeraar of die van je partner. Je betaalt geen zorgpremie voor je minderjarige kind.

Tip Meld je kind aan bij de verzekeraar van de ouder die het meest uitgebreid verzekerd is.

Heb je een aansprakelijkheidsverzekering, inboedelverzekering of rechtsbijstandverzekering? Geef ook aan deze verzekeraars door dat je een kind hebt.

Gaat één van jullie of gaan jullie allebei minder werken na de geboorte van jullie kind? Dan daalt jullie inkomen. Denk aan het aanpassen of aanvragen van de zorgtoeslag en, als je een huis huurt, de huurtoeslag. Kijk ook of je daardoor recht hebt op kindgebonden budget.

Ga na of het bedrag van de overlijdensrisicoverzekering hoog genoeg is om je nabestaanden verzorgd achter te laten. Pas eventueel het verzekerde bedrag aan. Heb je geen overlijdensrisicoverzekering? Denk dan na over het afsluiten van een overlijdensrisicoverzekering. Check ook wat er gebeurt als je arbeidsongeschikt raakt.

Veel ouders beginnen meteen na de geboorte van hun kind met sparen voor een studie. Dat kan op heel veel manieren. Als je kort na de geboorte begint, kun je met kleine maandelijkse bedragen een flinke som geld sparen.

Je kunt 1 of 2 voogden aanwijzen voor het geval jij en je partner overlijden als je kind nog minderjarig is. Je kunt de voogden gratis laten vastleggen in het gezagsregister. De voogdij kun je ook regelen in een testament. Regelen jullie niets? Dan beslist de rechter over de voogdij. Dat gaat vaak in overleg met de familie.

Ga je met je kind op reis? Zorg dan voor een paspoort of ID-kaart.De regels voor het aanvragen van een paspoort of ID-kaart verschillen per gemeente. Soms moeten beide ouders mee, soms is een verklaring met een handtekening voldoende. Vraag dit na bij je gemeente. Een ID-kaart kan ook nodig zijn als je kind zorg nodig heeft. Op Rijksoverheid.nl vind je meer informatie over het paspoort of ID-kaart.

Ben je in loondienst dan heb je als ouder recht op deels betaald ouderschapsverlof. Het gaat om 26 maal de arbeidsduur per week, waarvan de eerste twee maanden minimaal 70% worden doorbetaald als het kind niet ouder is dan 1 jaar.  Als partner heb je na de bevalling bovendien recht op deels betaald (aanvullend) geboorteverlof in de eerste zes maanden. Soms heeft de werkgever aanvullend nog andere afspraken gemaakt. Ga dit na bij je werkgever.

We hebben nog een aantal tips voor als je een kind krijgt. Of vul de uitgebreide checklist kind krijgen van de Rijksoverheid in.

Je kind gaat naar de lagere school. Maak je gebruik van de buitenschoolse opvang? Vraag dan kinderopvangtoeslag aan. Ging je kind hiervoor naar de kinderopvang? Pas de kinderopvangtoeslag dan aan.

Als je kind naar de basisschool gaat, vragen scholen vaak om schoolgeld. Je bent niet verplicht om dat te betalen. Scholen mogen je kind ook niet uitsluiten van activititeiten als je niet wil of kunt betalen. 

Ga je meer werken nu je kind naar de basisschool gaat? Dan gaat je inkomen vaak omhoog. Dat heeft gevolgen voor de toeslagen. Check je toeslagen en pas ze aan als dat nodig is.

Daar hoef je zelf niets voor te doen. Je ontvangt het hogere bedrag voor het eerst aan het begin van het kwartaal dat volgt op het kwartaal waarin je kind 6 jaar wordt. Wordt je kind in mei 6 jaar? Dan krijg je de hogere kinderbijslag op 1 juli. De bedragen en betaaldata vind je op de website van de Sociale Verzekeringsbank.

6 jaar is een goede leeftijd om te beginnen met zakgeld. Maar veel ouders vragen zich af: hoeveel zakgeld moet ik mijn kind dan geven? Hiervoor gelden geen concrete bedragen als juist antwoord. Belangrijker is om in het achterhoofd te houden: hoeveel je zelf te besteden hebt en wat je kind van het zakgeld moet betalen. Toch behoefte aan een richtbedrag? Het Nibud heeft uitgezocht wat ouders gemiddeld geven afhankelijk van de leeftijd van het kind. Als je zakgeld geeft, leert je kind omgaan met geld. Gebruik onze Checklist zakgeld.

Veel kinderen hebben vaak al wel een betaalrekening als ze een jaar of 10 zijn. Heeft je kind nog geen eigen betaalrekening? Open dan een betaalrekening voor je kind. Hou de uitgaven van je kind in de gaten en bespreek waaraan ze hun geld besteden.

Vaak maken ouders minder gebruik van de buitenschoolse opvang (bso) als hun kinderen ouder worden. Als je minder uren afneemt van de bso, heb je ook minder recht op kinderopvangtoeslag. Is dat bij jullie ook zo? Denk dan aan het wijzigen van de kinderopvangtoeslag.

Maak samen goede afspraken over het gebruik en de kosten.

Je hebt recht op kinderopvangtoeslag zolang je kind naar de lagere school gaat (en gebruik maakt van de buitenschoolse opvang). Zet de kinderopvangtoeslag stop zodra je kind naar de middelbare school gaat. Doe je dat niet dan moet je later de toeslag terugbetalen. Je krijgt vaak ook een brief van de Belastingdienst als je kind 12 wordt.

De hogere kinderbijslag ontvang je voor het eerst in het kwartaal na het kwartaal waarin je kind 12 jaar wordt. Is je kind in februari jarig? Dan krijg je de hogere kinderbijslag in april.

Werkende ouders van kinderen t/m 12 jaar krijgen onder enkele voorwaarden een extra belastingkorting. Hoeveel dat is hangt af van het inkomen van de minstverdienende partner maar kan oplopen tot maximaal € 2.534. Deze stopt in het belastingjaar nadat een kind 12 jaar geworden is. 

Als je kind ouder wordt, heeft dat ook gevolgen voor de aansprakelijkheid van je kind voor schade die je kind veroorzaakt, schulden die je kind maakt en boetes die je kind krijgt. Lees meer hierover bij het Juridisch Loket.

Op de middelbare school kan je kind vaak niet betalen met contant geld. Zorg daarom voor een pinpas of een manier om contactloos te betalen. Pinnen en contactloos betalen gaat vaak heel makkelijk. Daardoor verliezen kinderen vaak het financiële overzicht. Bespreek regelmatig samen waaraan het zakgeld is besteed.

Kinderen van 12 mogen nog niet werken. Kinderen van 13 en 14 kunnen klusjes doen. Als je kind 15 jaar is mag het zelfstandig licht, niet-industrieel werk doen. 

Als je kind naar de middelbare school gaat, gaan de uitgaven vaak omhoog: even naar de stad, of een bioscoopje pakken met vrienden. Veel kinderen krijgen dan ook meer zakgeld. Dat blijkt uit onderzoek van het Nibud. Vaak gebruiken ouders dit moment om te beginnen met het geven van kleedgeld.

Vanaf 16-jarige leeftijd mag je kind werken. Je kind heeft recht op het minimumjeugdloon. Op de website van de Rijksoverheid vind je een overzicht van het minimumloon. Check ook welk werk je kind mag doen.

Als je kind ouder wordt, heeft dat ook gevolgen voor de aansprakelijkheid van je kind voor schade die je kind veroorzaakt, schulden die je kind maakt en boetes die je kind krijgt. Lees meer hierover bij het Juridisch Loket.

Start je kind met een opleiding waarbij je kind recht heeft op studiefinanciering? Dan stopt het recht op kinderbijslag, ook als je kind geen studiefinanciering aanvraagt. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) krijgt bericht van de Dienst Uitvoering Onderwijs dat je kind een opleiding volgt waarvoor je kind studiefinanciering kan aanvragen. Je ontvangt van de Sociale Verzekeringsbank een brief over het stopzetten van de kinderbijslag.

Sinds 1 januari 2020 kunnen kinderen onbeperkt bijverdienen. Dat heeft geen gevolgen voor de kinderbijslag. Wat dat betekent voor het kindgebonden budget is nog niet duidelijk.

Op onze themapagina Op jezelf geven we tips aan kinderen die 18 worden.