Financiële taken in huishoudens nog altijd ongelijk verdeeld

Mannen twee keer zo vaak alleen verantwoordelijk voor belastingen en verzekeringen. Specialisatie kan huishoudens kwetsbaar maken.

Nederlanders zien het begin van het nieuwe jaar vaak als een goed moment om hun inkomsten en uitgaven op een rij te zetten (eerder onderzoek, 2024). Nieuw onderzoek van Wijzer in geldzaken en De Nederlandsche Bank (DNB) laat zien dat in veel huishoudens één partner verantwoordelijk is voor specifieke betaaltaken, zoals belastingen (bij 58% van de huishoudens), verzekeringen (56%) en huur of hypotheek (55%). Maar wat als die partner onverwacht wegvalt? Vrouwen blijken vaker problemen te voorzien met het overnemen van deze taken.

Christian Meijer, hoofd van Wijzer in geldzaken: “Als de verantwoordelijkheid voor betaaltaken bij één partner ligt, kan dat risico’s met zich meebrengen. Bij een relatiebreuk, ziekte of overlijden kan de andere partner kwetsbaar zijn als deze betaaltaken niet eenvoudig kan overnemen. Het plotseling moeten oppakken van onbekende taken zet de financiële redzaamheid onder druk, zorgt voor stress en kan zelfs tot geldproblemen leiden.”

Verschillen in betaaltaakverdeling: genderspecialisatie, beïnvloedingsfactoren en gevolgen

De betaaltaakverdeling volgt vaak nog klassieke patronen. Vrouwen beheren vaker in hun eentje de boodschappenpot (27% vs. 8%), terwijl mannen vaker volledig verantwoordelijk zijn voor verzekeringen (44% vs. 22%), huur of hypotheek (42% vs. 21%) en belastingen (44% vs. 23%). De betaaltaakverdeling kent daarmee een duidelijke genderkloof, die niet alleen zichtbaar is bij oudere generaties. Ook onder jongeren komen vergelijkbare patronen voor, al zijn de verschillen daar kleiner.

Carin van der Cruijsen, onderzoeker bij DNB: “Bij 80% van de stellen ziet de betaaltaakverdeling er hetzelfde uit als toen ze net samenwoonden. Factoren als tijd, karakter en kennis blijken van invloed op de totstandkoming van die verdeling. In ons onderzoek zien we dat hoe groter het verschil in betaalkennis tussen partners is, hoe vaker de partner met de meeste kennis de betaaltaken op zich neemt. Het is slim om je kennis over betalen bij te houden en goed op de hoogte te zijn van de betalingen die je partner doet. Zo kun je betaaltaken eenvoudiger van elkaar overnemen.”

Praten over geldzaken

Christian Meijer: “Praten over geld is altijd belangrijk, maar wordt essentieel wanneer een van de partners minder betrokken is bij betaaltaken. Het vermindert de kwetsbaarheid wanneer één van de partners wegvalt, én zorgt tijdens de relatie voor een evenwichtigere invloed, beter zicht op risico’s en gedeelde kennis – waardoor partners minder afhankelijk van elkaar zijn. Door regelmatig te bespreken wie wat doet, voorkom je dat kleine taakverschillen uitgroeien tot kwetsbaarheden. Daarom hebben we een aantal tips opgesteld die hierbij kunnen helpen.”

Tips voor stellen:

• Ga je samenwonen? Praat dan niet alleen over huishoudelijke taken maar maak ook afspraken over hoe jullie de betaaltaken willen verdelen en hoe jullie elkaar op de hoogte houden.
• Doe de lastigere betaaltaken eens samen of wissel de taken af en leg aan elkaar uit hoe je dit zou aanpakken en welke keuzes je belangrijk vindt.
• Hoe vaker je een (betaal)taak uitvoert, hoe beter je erin wordt. Maar: let er bij specialisatie op dat je allebei leert van de keuzes die jullie maken.
• Wacht niet met het bespreken of overnemen van financiële taken tot het écht moet. Naarmate je ouder wordt, kost het meer moeite om nieuwe routines aan te leren.
• Zorg dat beide partners toegang hebben tot alle belangrijke financiële documenten. Denk aan verzekeringen, bankrekeningen, pensioenoverzichten en abonnementen.
• Geld hoeft geen groot gesprek te zijn. Sommige stellen haken misschien af omdat het “zwaar” voelt. Doe het bijvoorbeeld 10 minuten per maand.
• Het nieuwe jaar is een goed moment om samen je geldzaken op een rij te zetten. Per 1 januari 2026 zijn er ook diverse veranderingen in wet- en regelgeving met gevolgen voor de portemonnee. Wijzer in geldzaken helpt je hierop voor te bereiden met de online tool ‘Wat betekent dit voor mij?’. Deze tool geeft je snel inzicht in de belangrijkste wijzigingen voor jouw of jullie situatie.