Gebrek aan aandacht voor pensioen bij minder werken

Pensioen3daagse 2023: ‘Wat kun je doen voor je pensioen? Check het nu!’

Bijna de helft van de Nederlandse beroepsbevolking werkt in deeltijd. Deze populaire arbeidsvorm biedt ruimte voor bijvoorbeeld zorgtaken en/of extra vrije tijd. Zeven op de tien mensen die recent minder zijn gaan werken, hebben echter niet onderzocht welke gevolgen dit heeft voor hun pensioenopbouw (69%). In plaats daarvan ligt de focus vaak op het ‘nu’ kunnen blijven rondkomen, in plaats van na pensionering. Dit blijkt uit het onderzoek van platform Wijzer in geldzaken ‘Oog voor later’ dat vandaag wordt gepresenteerd in het kader van de start van de 13^e editie van de landelijke Pensioen3daagse.

Tijdens deze drie dagen (7, 8 en 9 november) kunnen mensen zich op allerlei manieren informeren over hun eigen pensioen. Het thema van 2023 is: ‘Wat kun je doen voor je pensioen? Check het nu!’. Wijzer in geldzaken benadrukt hiermee dat dit het moment is dat je nog invloed hebt op je pensioenvermogen, om later na het bereiken van je pensioenleeftijd ook over voldoende inkomen te beschikken. Eerder onderzoek liet zien dat dit voor 28% van de huidige gepensioneerden niet zo vanzelfsprekend is. Ze hebben moeite met rondkomen.

Lichtvaardigheid onverstandig

De mensen die wel de gevolgen voor hun pensioen checken als zij minder willen gaan werken, lijken vaak terughoudend om actie te ondernemen. 60% van de mensen die hun pensioen hebben gecheckt en geen actie ondernamen, verwacht dat financiële stappen niet nodig zullen zijn. Lisa Brüggen, hoogleraar financiële dienstverlening aan de Universiteit Maastricht en directeur van Netspar vindt het zorgelijk dat veel mensen vaak lichtvaardig denken over hun inkomen later: “Veel mensen realiseren zich onvoldoende dat keuzes die nu gemaakt worden, financiële gevolgen hebben voor later. Gepensioneerden die moeilijk kunnen rondkomen, kunnen daar op dat moment weinig meer aan veranderen. Daar zou je eigenlijk al 30 jaar eerder aan moeten denken. Stel dat je als werknemer in de bouw op je 32e besluit om 1 dag per week minder te gaan werken, betekent dit dat je ongeveer € 27.000 minder pensioen opbouwt. Concreet betekent dit dat je ongeveer 120 euro netto per maand (10% van het aanvullend pensioen)[1] minder te besteden hebt bij pensionering. Dit kan op dat moment net het verschil zijn tussen wel en niet goed kunnen rondkomen.“

Vrouwen extra kwetsbaar

Bijna twee derde van de werkende vrouwen doet dat in deeltijd, bij mannen is dit ‘slechts’ 28%. Hiermee zijn vrouwen extra kwetsbaar volgens Lisa Brüggen: “We weten uit onderzoek dat een groot aantal vrouwen zegt financieel niet onafhankelijk te zijn en ook niet weten hoe ze er buiten het maandelijkse huisboekje om financieel voorstaan. Al helemaal niet op de oude dag. Dat baart me wel zorgen. Want hierdoor bouwen ze veel minder pensioen op dan mannen. In de Europese Unie heeft Nederland na Cyprus de grootste pensioenkloof tussen mannen en vrouwen, ruim 40 procent (Bron: Netspar). In andere Europese landen is dit verschil veel minder groot. Er heerst in Nederland nog steeds een traditioneel rollenpatroon waarbij vrouwen minder uren betaald werk doen dan mannen. Uiteraard moet iedereen daar zelf een keuze in maken, maar ik hoop dat ook ‘de financiële situatie later’ beter in de afweging wordt meegenomen om vervelende verrassingen te voorkomen. Goede voorlichting is hierbij noodzakelijk.”

Pensioen na uit elkaar gaan: “Daar komen we wel uit”

Een andere opmerkelijke uitkomst van het onderzoek is de manier waarop partners met (elkaars) pensioen omgaan. In gevallen waarin er geen officieel partnerschap is zoals een huwelijk of geregistreerd partnerschap, regelen negen op de tien koppels niets met betrekking tot financiën en pensioen in het geval ze uit elkaar gaan. Echter, een derde van deze groep geeft aan dat ze van plan zijn dit nog te doen wanneer ze er de tijd voor hebben. Bovendien verwacht 75% van hen dat ze er in dat geval wel uit zullen komen als ze uit elkaar gaan. Dit lijkt een optimistische kijk, want veel pensioengeschillen gaan over de verdeling van het pensioen tussen scheidende partners.  

Communicatiekloof of gebrek aan inzicht?

Het onderzoek toont ook aan dat er aanzienlijke communicatiekloven zijn als het gaat om pensioen. Hoewel acht op de tien mensen het huidige inkomen van hun partner kennen, weten minder mensen (42%) hoeveel pensioen hun partner heeft opgebouwd. Jongere generaties lijken minder geneigd om deze informatie te delen dan ouderen. De vraag hierbij is natuurlijk of ze zich er zelf al voldoende in verdiept hebben? Wijzer in geldzaken verwijst daarom tijdens de Pensioen3daagse in haar campagnes actief naar de tool ‘Wat kun je doen voor je pensioen? Check het NU!’. Deze tool biedt binnen enkele minuten meer inzicht in je pensioen en geeft tips die bij jouw persoonlijke situatie passen. 

Over de Pensioen3daagse

Tijdens de Pensioen3daagse 2023 worden verschillende evenementen en activiteiten georganiseerd om het bewustzijn rondom pensioen te vergroten en mensen te helpen bij het plannen van hun financiële toekomst. De Pensioen3daagse is een initiatief van Wijzer in geldzaken en omvat onder meer (online) pensioenspreekuren en voorlichting op de werkvloer door middel van presentaties en pensioenlunches. Verzekeraars, banken en financieel adviseurs zijn beschikbaar voor pensioenvragen of organiseren webinars. Kijk op de website van de Pensioen3daagse het overzicht met activiteiten.

Organisaties die deelnemen aan de Pensioen3daagse zijn onder andere: de AFM, het Verbond van Verzekeraars, de Pensioenfederatie, de Nederlandse Vereniging van Banken, Mijnpensioenoverzicht.nl, Ministerie van Financiën, Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, De Nederlandsche Bank, Nibud, Netspar, diverse banken, pensioenfondsen en - verzekeraars, vakbonden, onderwijsinstellingen, pensioenadviseurs en veel werkgevers.

[1] Kijk voor meer rekenvoorbeelden over meer of minder werken en de gevolgen voor je pensioen op wijzeringeldzaken.nl.

Noot voor de redactie

Voorafgaand de Pensioen3daagse is in september 2023 in opdracht van Wijzer in geldzaken het onderzoek ‘Oog voor later’ uitgevoerd onder ruim 1.500 Nederlanders, tussen de 30 en 67 jaar die meer dan 12 uur per week werken, door I&O Research. De respondenten zijn afkomstig uit het I&O Research Panel.

Voor meer informatie, interviews, beeldmateriaal of het bijwonen van Pensioen3daagse activiteiten: 

Wijzer in geldzaken
Joost de Bree, tel 06 47408065
pers@wijzeringeldzaken.nl of wijzeringeldzaken.nl/pers

Over Wijzer in geldzaken

Wijzer in geldzaken is een initiatief van het ministerie van Financiën, waarin partners uit de financiële sector, de wetenschap, de overheid en onderwijs-, voorlichtings- en consumentenorganisaties hun krachten bundelen om Nederland financieel fitter te maken. Hare Majesteit Koningin Máxima is erevoorzitter van het platform.
www.wijzeringeldzaken.nl